فهرست
درخت اکالیپتوس نوعی از درختان جنگلی سریع الرشدی است که دارای بیش از ۷۰۰ نوع گونه مختلف است و جز بلندترین درختان دسته بندی می شود. زادگاه اصلی این درخت اقیانوسیه به ویژه استرالیا، هند و مراکش است. به علت سهولت کاشت و سازگاری این گیاه با شرایط مختلف آب و هوایی و سرعت رشد آن، این گیاه در دیگر نقاط جهان از جمله ایران نیز کشت می شود در ادامه این مقاله به شهرهای مناسب کاشت این درخت در طرح توجیهی درخت اکالیپتوس اشاره شده است. ارتفاع این درخت ۴۵ متر است و گاهی تا ۷۰ متر نیز می رسد. برگ های این گیاه معمولاً باریک و کشیده و رنگ پوست آن خاکستری متمایل به قهوه‌ای است. این درخت بیشتر با مناطقی که شبیه به محیط بومی آن و دارای آب و هوایی گرم و خشک است مانند شهرهای جنوبی ایران سازگار است.
برای دانلود طرح توجیهی درخت اکالیپتوس کلیک کنید
از جمله ویژگی‌های این گونه ی گیاهی که آن را از سایر گیاهان متمایز کرده و آن را به گزینه ای جذاب جهت پرورش در سراسر جهان تبدیل کرده است می توان به موارد زیر اشاره کرد:
شروع هر کسب و کاری با توجه به نوع فعالیت، دارای هزینه های اولیه ی متفاوتی است. کاشت درخت اکالیپتوس از جمله کسب و کارهایی است که برای شروع نیاز به سرمایه اندکی دارد و همین امر باعث افزایش سوددهی این فعالیت اقتصادی شده است. به طور کلی سرمایه ی اولیه برای شروع کاشت را مبلغی حدود ۵۰ الی ۱۰۰ میلیون تخمین زده‌اند. البته لازم به توضیح است که این هزینه با توجه به وسعت زیر کشت متفاوت خواهد بود و هرچه سطح زیر کشت بیشتر باشد سرمایه ی اولیه ی بیشتری نیز می‌طلبد. اما به طور کلی می توانید با سرمایه‌های کم کار خود را آغاز کرده و به مرور زمان آن را افزایش دهید.
یکی از مهم ترین مواردی که در طرح توجیهی کاشت درخت اکالیپتوس باید به آن پرداخت، مسئلة محیط مناسب برای پرورش این گیاه است. درخت اکالیپتوس برای رشد، به نور کامل و مستقیم آفتاب نیاز دارد. این گیاه با طیف گسترده ای از انواع خاک ها سازگار است و بیشتر در آب و هوای گرم و خشک تا کمی مرطوب رشد می کند. به همین دلیل اکالیپتوس بیشتر در منطق گرم و خشک کشور پرورش می یابد. اگر قصد دارید این درخت را در مناطق شمالی کشور که دارای رطوبت زیاد است پرورش دهید باید از امکانات گلخانه ای استفاده کنید که انجام این کار هزینه هایی را برای شما در برخواهد داشت.
یکی دیگر از مسائلی که باید در طرح توجیهی کاشت اکالیپتوس به آن توجه کرد نحوه ی آبیاری این گیاه است. درختان اکالیپتوس به طور طبیعی در خشک ترین مناطق جهان رشد می کنند. با این وجود این گیاه به خصوص در ۱ الی ۵ سال اول کاشت یعنی تا زمانی که ریشه های آن ها کامل گسترده شود و بتواند آب موردنیاز خود را از زمین جذب کند نیاز به رطوبت و آبیاری دارد. مناسب ترین زمان برای آبیاری اکالیپتوس، زمانی است که سطح خاک خشک شده باشد که در این زمان درختان جوان به ۳-۶ لیتر آب نیاز دارند. صبح زود یا عصر بهترین زمان برای آبیاری درختان اکالیپتوس است.
درختان اکالیپتوس در طول روز به نور مستقیم و کامل آفتاب نیاز دارند (بین حداقل ۵ تا حداکثر ۸ ساعت). اگرچه گیاه اکالیپتوس، گیاهی مقاوم است اما چنانچه در محیط های دارای نور کم و سایه رشد کرده و نور کافی دریافت نکنند ساقه های بلند و کشیده ی آنها دارای استحکام کافی نخواهند بود و در برابر عواملی مانند وزش باد شکننده شده و با کوچک‌ترین وزش بادی به زمین خواهند افتاد. به همین دلیل در شهر های شمالی کشور، به علت عدم وجود نور مستقیم آفتاب در طول روز، این گیاه دوام و مقاومت زیادی ندارد؛ لذا توصیه می کنیم این گیاه را در مناطقی از کشور که دارای نور کافی است پرورش دهید.
درختان اکالیپتوس نسبت به گرما، مقاومت بالایی دارند اما نسبت به سرما ضعیف بوده و حداکثر تا ۵- درجه سرما را می توانند تحمل کنند. البته گونه های مختلفی از اکالیپتوس مانند اکالیپتوس e.erythrocory وجود دارند که تا دمای ۲۰- درجه سانتی‌گراد را تحمل می کنند. با این وجود حتی اگر از گونه های مقاوم در برابر سرما استفاده کردید باید حفاظت آن ها در برابر سرما را مدنظر داشته باشید. چنانچه قصد دارید وارد این کسب و کار شوید، هنگام شروع فعالیت حتماً دمای منطقه ی موردنظر جهت پرورش گیاه اکالیپتوس را در فصل های سرد سال در نظر بگیرد تا دچار سرمازدگی و ضرر و زیان نشوید.
از آنجایی که اکالیپتوس با مناطق گرمسیری سازگاری دارد و نسبت به انواع خاک ها از جمله خاک های شور، کم بازده و خشک مقاوم است گزینه ی بسیار مناسبی برای مناطق گرمسیری جنوبی کشور که با محدودیت منابع آب مواجه هستند، محسوب می شود. مناطق جنوبی کشور از جمله شهرهای بندرعباس، یزد، کرمان، خوزستان، گرمسار، قم، اصفهان، فارس، سیستان و بلوچستان، اهواز و هرمزگان به دلیل شرایط محیطی و اکولوژی سازگار با این گیاه، مناسب‌ترین مناطق جهت زراعت و کاشت درخت اکالیپتوس هستند.
همان طور که قبلاً هم اشاره کردیم بیش از ۷۰۰ گونه اکالیپتوس در سراسر جهان وجود دارد. برخی از این گونه های در زمین های باتلاقی و مردابی و برخی در آب و هوای نیمه خشک و مرطوب و خاک نسبتاً آهکی و ماسه ای رشد می کنند. به همین دلیل برای پرورش اکالیپتوس باید هر گونه را متناسب با اقلیم و آب و هوای منطقه ی موردنظر انتخاب کرد. در ایران گونه های مانند سارجنتی، میکروتکا و کامالدولنسیس رایج ترین گونه جهت کشت می باشند. گونه کامالدولنسیس با شرایط آب و هوایی شهرهایی مانند قم و اهواز سازگاری بیشتری داشته و بیشترین گونه کاشته شده در این مناطق می باشد.
انتخاب روش‌های تکثیر اکالیپتوستکثیر درخت اکالیپتوس به دو روش کاشت بذر و اندام های رویش (قلمه و پیوند زدن) صورت می گیرد. هر یک از روش ها به مواد اولیه، هزینه و زمان متفاوتی نیاز دارد. در روش کاشت بذر، بذر مناسب را با توجه به گونه ی موردنظر، در زمینی با خاک نرم و نسبتاً مرطوب و برخوردار از نور کافی می کارند.
در روش قلمه گیری قسمتی از گیاه مادر که دارای صفات و کیفیتی خاصی است را انتخاب و برای ریشه زایی از گیاه جدا کنند. به طور کلی تکثیر به روش اندام های رویشی برای درخت اکالیپتوس بسیار مشکل است. به همین دلیل در طرح توجیهی کاشت درخت اکالیپتوس سعی کنید کم هزینه ترین و مناسب ترین روش برای پرورش اکالیپتوس را در نظر بگیرید.
برای خرید نهال سالم به نکات زیر توجه کنید:
توصیه می شود برای خرید نهال به مراکزی مراجعه کنید که از جهاد کشاورزی منطقه تأییدیه کار دریافت کرده‌اند و نهال را از هر مرکز توزیع کننده ی نهال تهیه نکنید.
چوب درخت اکالیپتوس بافت یکپارچه و مقاومی دارد و در ساخت انواع سازه‌های مختلف استفاده می شود. در طرح توجیهی درخت اکالیپتوس خواهید اموخت:رایج‌ترین کاربرد این چوب در سازه‌هایی مانند کف‌پوش، کاغذ، حصار، کاسه و ظروف است. کارخانه ها و صنایع چوب کشور، نجارها، صنایع کاغذسازی و کسانی که در ساخت کف‌پوش و ظروف چوبی فعالیت می کنند مهم ترین بازار هدف و فروش چوب این درخت هستند. همچنین صنایع مبل‌سازی جهت ساخت محصولات چوبی خود یکی از مشتریان ثابت چوب اکالیپتوس محسوب می شوند. مراکز تولید زغال، کارخانه های تولید کبریت و نئوپان سازی نیز از جمله بازارهای هدف چوب اکالیپتوس به حساب می آیند.
علاوه بر چوب اکالیپتوس، برگ های این درخت نیز مفید و قابل استفاده هستند. برگ های اوکالیپتوس ضد سرفه، خلط‌آور و ضد عفونی کننده هستند و از جوشانده برگ های آن برای درمان سرما خوردگی و آنفولانزا، التهابات مخاط معده ای و مخاط روده‌ای، رماتیسم، سردردهای شدید، گرگرفتگی در یائسگی و مقابله با خستگی های موقت استفاده می شود.
برگ اکالیپتوس به عنوان ضد عفونی کننده برای مقابله با عفونت های مجاری ادراری (التهاب مثانه، کولیباسیلوز و…) نیز مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از برگ های آن می توان برای بخور پوست و یا به عنوان یک ضدعفونی کننده در هوای محیط اتاق استفاده کرد. برگه های درخت اکالیپتوس در صنایع آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد.
یکی از موارد مهمی که در طرح توجیهی کاشت درخت اکالیپتوس باید به آن توجه کرد استخدام نیروی انسانی و پیش بینی هزینه ی سرمایه گذاری برای اشتغال هر نفر است. هزینه های استخدامی هر نیرو شامل حقوق اداره کار، بیمه و مزایا می شود. اگر در ابتدای کار سرمایه ی اولیه ی کمی دارید می توانید با استخدام دو نیروی کار، کار خود را شروع کنید سپس با گسترش کار و افزایش سود، تعداد افراد بیشتری را به نیروی کار خود اضافه کنید.
برای راه اندازی و کاشت نهالستان درخت اکالیپتوس، ابتدا باید مجوز رسمی از سازمان جهاد کشاورزی دریافت کنید. برای کسب این مجوز فقط کافی است فتوکپی کارت ملی و شناسنامه و کارت پایان خدمت، سند مالکیت یا اجاره نامه و پایان کار ملک زمینی که قرار است در آن به کاشت اکالیپتوس بپردازید را به سازمان جهاد کشاورزی منطقه سکونت خود ارائه کنید و کمتر از یک ماه مجوز لازم را دریافت کنید.
با کسب مجوز رسمی سازمان جهاد کشاورزی به راحتی می توانید برای خود برند و نام تجاری ثبت کنید. همچنین می توانید از وام و تسهیلات بانکی با شرایط و نرخ سود دولتی بهره مند شوید.
اگر قصد دارید برای کشت اکالیپتوس سرمایه گذاری کلان داشته باشید و به تولید انبوه چوب اکالیپتوس بپردازید می‌توانید با اخذ مجوزهای قانونی اقدام به صادرات چوب اکالیپتوس به کشورهای همسایه کنید.
همچنین برگ ها گیاه اکالیپتوس که خاصیت دارویی دارد را به راحتی و بدون اخذ مجوز می توانید به بازارهای کشورهایی چون عراق، افغانستان، پاکستان، چین، هند، ایتالیا و اندونزی که ظرفیت های بالایی جهت صادرات گیاهان دارویی دارند صادر کنید. کشور روسیه نیز با توجه به سردسیر بودن و عدم کشت اکالیپتوس در آن می تواند مقصد صادراتی خوبی برای این محصول باشد.
