فهرست
داشتن اطلاعات اولیه و پایه برای هرگونه کسب و کار، مهم‌ترین و ابتدایی‌ترین قدم است. کاشت درخت صنوبر، یکی از مشاغل پرسود بوده که شروع آن نیاز به اطلاعات درباره انواع صنوبر، سرمایه اولیه، تجهیزات، سوددهی و نکات مهم و کاربردی دیگر دارد که با کمک طرح توجیهی کاشت درخت صنوبر، می‌توان یک آینده موفقیت‌آمیز و شغل دائمی را برای خود ایجاد کرد. بدین‌علت قصد داریم در این مقاله به معرفی طرح توجیهی درخت صنوبر برای شناخت بهتر این شغل بپردازیم.
خرید طرح توجیهی درخت صنوبر ۲ هکتار نگارش ۱۴۰۳ word+pdf
خرید طرح توجیهی درخت صنوبر ۱۰ هکتار نگارش ۱۴۰۳ word+pdf
کاشت درخت‌های سریع‌الرشد به ویژه درختان صنوبر برای تولید و تأمین نیازهای محلی و گسترده‌تر، در ایران قدمتی بسیار زیادی دارد. به‌طوری که درخت‌هایی مانند بید و صنوبر را در کنار زمین‌های کشاورزی، دو طرف جوی، نهرها و رودخانه‌ها کاشته و پس از رسیدن به اندازه موردنظر قطع و می‌فروختند.
درخت صنوبر به انگلیسی Populus spp، گونه‌ای از راسته تیره بیدیان بوده که دارای ریشه‌های سطحی با رشد فوق‌العاده است. اولین کاربرد درخت صنوبر در باغ‌ها به منظور مراقبت از محصولات و جلوگیری از باد شدید هست، با این حال چوب این درخت به وفور در صنایع چوبی، فیبر، کاغذ، MDF و نئوپان استفاده می‌شود.
درخت صنوبر به دلیل این‌که نسبت به دیگر درختان جنگلی ۱۰ تا ۱۵ برابر چوب تولید می‌کند، رشد سریع و تنوعی گوناگونی دارد و همچنین در کلیه مناطق با هرگونه آب‌وهوایی سازگار است، امروزه به یک گیاه محبوب برای کاشت و یک شغل درآمدزا و پرسود تبدیل شده است.
یکی دیگر از علت‌هایی که امروزه پژوهش و ارائه طرح‌های توجیهی برای کاشت و پرورش درخت صنوبر اهمیت پیدا کرده است، سهم اراضی جنگلی بسیار ناچیز ایران بوده که در چندین سال اخیر به دلیل توسعه شهری، صنعتی و جنگل‌خواری به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرده که زراعت درخت صنوبر نه تنها از بین رفتن جنگل‌ها جلوگیری می‌کند، بلکه باعث تامین چوب موردنیاز کشور، که به دلیل تحریم‌ها کاهش یافته است، به صنایع وابسته به آن کمک خواهد کرد.
درخت صنوبر یکی از گونه‌های درختی است که به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در کشاورزی و صنعت چوب نقش مهمی ایفا می‌کند. در ادامه، مزایای بی‌نظیر این گیاه در کشاورزی را بررسی می‌کنیم:
با توجه به این مزایا، درخت صنوبر می‌تواند به عنوان یک انتخاب مناسب برای کشاورزان و سرمایه‌گذاران در صنعت چوب و کشاورزی پایدار مطرح شود و نقش مهمی در توسعه اقتصادی و بهبود وضعیت محیط زیست ایفا کند.
صنوبرها دارای برگ پهن و طرفدار آفتاب و نور هستند، که با توجه به نوع برگ و میزان ارتفاع به چند نوع تقسیم‌بندی می‌شوند:
درخت صنوبر در کلیه اراضی و زمین‌ها با هرگونه شرایط آب و هوایی رشد می‌کند. معمولاً این نوع درخت در حاشیه رودخانه، اراضی ناهموار و حاشیه‌ای به وفور دیده می‌شود. با این حال وقتی صبحت از زراعت درخت صنوبر و درآمدزایی از آن به منظور دستیابی به چوب و دیگر فواید آن می‌شود، باید خصوصیات و ویژگی‌های یک زمین مطلوب و دیگر عوامل پرورش درخت صنوبر را فراهم سازید.
بعد از انتخاب زمین مناسب، اولین نیاز اصلی کاشت درخت صنوبر، آب مورد نیاز است. درخت صنوبر از جمله گونه‌های رطوبت‌پسند بوده که در خاک‌های آبرفتی، حاشیه رودخانه‌ها و کانال‌های آبیاری با جریان آب سرد و خنک به خوبی رشد می‌کند. آب درخت صنوبر براساس سطح و عمق زمین از نیم تا پنج متر متغییر خواهد بود. همچنین آبی که در زراعت درخت صنوبر استفاده می‌شود باید شوری کم و pH آن بین هفت تا هشت باشد.
نیاز آبی صنوبرها براساس منطقه‌ی کشت متفاوت است، با این حال معمولاً برای نهالستان‌ها و کشت‌های انبوه چهار تا پنج روز و برای درختان بزرگ و چند ساله بین هفت تا هشت روز یک‌بار می‌تواند مناسب باشد.
توجه داشته باشید که خاک‌های متراکم، دارای ساختار بد با سنگ‌های درشت برای صنوبرکاری مناسب نیستند.
عامل بعدی و اصلی‌ترین اقدام که باعث یک کاشت موفقیت‌آمیز و تضمین رشد و سلامت درخت خواهد شد، تامین رطوبت کافی و مواد غذایی مورد نیاز در خاک است. بنابراین تهویه مناسب خاک باید به عنوان یک عامل ضروری همواره برای زراعت درخت صنوبر مدنظر قرار گرفته شود.
کودهای شیمیایی به خصوص با ترکیب ازت، فسفر و پتاس، به عنوان مؤثرترین کود برای کاشت درخت صنوبر به حساب می‌آید.
توجه داشته باشید که میزان و مقدار مصرف کود بسته به سن، نوع و وضعیت خاک متفاوت است.
بارزترین ویژگی کاشت درخت صنوبر این است که بسته به گونه و انواع مختلف، شرایط آب‌وهوایی متفاوتی را می‌پسندند و در بیشتر مناطق ایران قابل کاشت هستند. با این حال برای تولید چوب بیشتر، بهتر است در مناطق گرم و کویری کاشته نشوند، زیرا این درخت به گرمای شدید حساس بوده و آب‌های گرم را نمی‌پسندد. همچنین مناطق با بادهای شدید نیز می‌تواند در رشد و سلامت گیاه محدودیت ایجاد کند. از دیگر مزایایی کاشت درخت صنوبر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
میزان هزینه و سود حاصل از کاشت صنوبر، به نوع بذر اولیه، گونه درخت، متراژ زمین و تجهیزات آن بستگی دارد. عمده‌ترین هزینه در راه‌اندازی کاشت صنوبر، خرید یا اجاره بلندمدت زمین زراعی بوده که به‌طورمعمول، مناسب‌ترین متراژ برای راه‌اندازی تولید درخت صنوبر، حداقل ۱۰۰ متر و حداکثر یک هکتار است.
اگر بخواهیم قیمت زمین را فاکتور بگیریم، میزان سرمایه اولیه برای راه‌اندازی شغل کاشت درخت صنوبر بین ۴۰ تا ۱۰۰ میلیون متفاوت خواهد بود.
توجه داشته باشید که قیمت نهال اولیه درخت صنوبر با توجه به نرخ ارز در نوسان بوده با این حال یک نهال صنوبر از ۲ هزار ۵۰۰ تومان شروع می‌شود و قیمت تقریبی فروش هر کیلو چوب صنوبر ۹ هزار و ۵۰۰ تومان است. (در طرح توجیهی کاشت درخت صنوبر، کلیه هزینه‌های اولیه، تجهیزات، سرمایه‌گذاری و سودهی به نرخ روز ارائه شده است.)
توجه داشته باشید که نهالها به راحتی ریشه می‌گیرند و می‌توانید با قلمه آن را تکثیر کنید. معمولاً بعد از یک‌سال که حداقل ۱۷۰ سانتی‌متر رشد کردند، از هر نهال ۸ قلمه صنوبر می‌توانید داشته باشید.
به‌طورمعمول هزينه كاشت صنوبر در هر هكتار بین ۵۵ تا ۷۰ میلیون تومان برای سال اول و در سال دوم هزينه نگه‌داري و كودپاشي هر هكتار بالغ بر ۵ میلیون تومان است.
به خاطر‌داشته باشید که برای شروع کاشت درخت صنوبر می‌تواند از تسهیلات سازمان‌های مرتبط و کمک‌های بالاعوض به صنوبرکاران برخوردار شوید. همچنین برخی از استان‌ها برای حمایت از این صنعت، نهال و تسهیلات را بدون سود در اختیار کارآفرینان قرار می‌دهند.
درخت صنوبر با ویژگی‌های خاص خود می‌تواند نقش مهمی در حفظ منابع آب ایفا کند. در زیر به چندین روش و مکانیسم که درخت صنوبر از طریق آن‌ها می‌تواند به حفاظت و بهبود منابع آب کمک کند، اشاره می‌کنیم:
در مجموع، درخت صنوبر با ایجاد شرایط مساعد برای حفظ رطوبت در خاک، کاهش تبخیر آب، جلوگیری از فرسایش و بهبود کیفیت منابع آبی، می‌تواند به طور چشمگیری در حفاظت و بهبود مدیریت منابع آب کمک کند. این ویژگی‌ها در مناطقی که با چالش‌های کمبود آب و فرسایش خاک مواجه هستند، می‌توانند به عنوان راه‌حل‌های مؤثر و پایدار عمل کنند.
درآمدزایی از طریق کاشت درخت صنوبر به فضا، نوع درخت و همچنین کاربرد آن بسیار بستگی دارد.
با این‌حال در حال حاضر هر مترمكعب چوب صنوبر ۱۲ میلیون تومان توسط كارخانه‌هاي مختلف خریداری می‌شود. همچنین هر هکتار صنوبرکاری بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان سود خالص در پی‌دارد.
این درحالی است که به‌طور تقریبی از هر هکتار ۲۰ تا ۳۰ مترمكعب چوب برداشت مي‌شود که برای تولیدکننده بسیار صرفه‌ی اقتصادی دارد.
صنعت چوب یکی از صنایع کلیدی در اقتصاد بسیاری از کشورها است و با توجه به نیاز روزافزون به مواد اولیه برای تولید مبلمان، کاغذ، بسته‌بندی و سایر محصولات چوبی، کشت درخت صنوبر می‌تواند نقش اساسی در توسعه این صنعت در ایران ایفا کند. در ادامه به دلایل و روند پیش‌بینی آینده روشن این صنعت با توجه به کشت درخت صنوبر اشاره می‌کنیم:
درخت صنوبر به دلیل سرعت بالای رشد خود، می‌تواند در مدت زمان کوتاهی (۵ تا ۱۰ سال) به اندازه مناسب برای برداشت برسد. این ویژگی، برای صنعت چوب بسیار جذاب است زیرا کشاورزان و سرمایه‌گذاران می‌توانند در بازه زمانی کوتاه‌تر، محصولاتی با کیفیت و بهره‌برداری سریع‌تری تولید کنند. در نتیجه، این امر به کاهش وابستگی به جنگل‌های طبیعی و بهره‌برداری‌های غیرپایدار از منابع طبیعی کمک می‌کند.
ایران با رشد سریع جمعیت و افزایش تقاضا برای محصولات چوبی مانند مبلمان، کاغذ، تخته سه‌لایه و بسته‌بندی مواجه است. در این شرایط، کشت درخت صنوبر می‌تواند به عنوان یک منبع داخلی برای تأمین چوب با کیفیت و در مقیاس وسیع، به تأمین نیازهای صنعتی و تجاری کشور کمک کند. این امر وابستگی به واردات چوب را کاهش داده و باعث تقویت اقتصاد داخلی می‌شود.
کشت درخت صنوبر در اراضی کشاورزی و جنگل‌های دست‌کاشت می‌تواند فشار بر جنگل‌های طبیعی را کاهش دهد. ایران با مشکل کاهش منابع جنگلی و تخریب جنگل‌ها مواجه است و این درختان می‌توانند جایگزین مناسبی برای برداشت‌های غیرقانونی و بی‌رویه از جنگل‌ها باشند. به این ترتیب، صنعت چوب می‌تواند بدون آسیب به محیط زیست و منابع طبیعی توسعه یابد.
کشت درخت صنوبر در مناطق روستایی می‌تواند فرصتی برای ایجاد شغل و رونق اقتصادی در این نواحی باشد. از آنجا که این درختان در مدت زمان کوتاهی به محصول می‌رسند، کشاورزان می‌توانند به سرعت به سود برسند و از آنجا که صنعت چوب به نیروی کار زیادی نیاز دارد، اشتغال‌زایی در این صنعت افزایش خواهد یافت.
با توجه به کیفیت چوب صنوبر و تقاضای بالا در بازارهای جهانی برای چوب‌های سبک و مقاوم، ایران می‌تواند به یکی از تولیدکنندگان بزرگ چوب در منطقه تبدیل شود. کشت درخت صنوبر نه تنها نیازهای داخلی را تأمین می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز صادرات چوب به کشورهای همسایه و حتی بازارهای دوردست شود.
کشت درخت صنوبر در مقایسه با دیگر درختان چوبی، به دلیل سرعت رشد و نیاز به مراقبت کمتر، هزینه‌های تولید را کاهش می‌دهد. همچنین، به دلیل استفاده بهینه از اراضی کشاورزی و کمبود نیاز به آبیاری زیاد، این درختان می‌توانند گزینه‌ای اقتصادی برای کشاورزان باشند و به افزایش سودآوری کمک کنند.
کشت درخت صنوبر علاوه بر تأمین چوب خام، می‌تواند موجب توسعه صنایع تبدیلی چوب مانند تولید مبلمان، کاغذ، تخته‌های سه‌لایه و محصولات بسته‌بندی شود. این صنایع نیازمند تأمین مواد اولیه با کیفیت هستند که درخت صنوبر می‌تواند این نیازها را برطرف کند. این امر به توسعه ارزش افزوده در صنعت چوب و ایجاد اشتغال در صنایع تکمیلی کمک خواهد کرد.
کشت درخت صنوبر در زمین‌های کشاورزی و مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌تواند به بهبود محیط زیست کمک کند. این درختان علاوه بر تولید چوب، با تثبیت خاک، کاهش فرسایش و بهبود کیفیت خاک، به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست کمک می‌کنند. همچنین، با افزایش جذب کربن و تولید اکسیژن، درختان صنوبر در مقابله با تغییرات اقلیمی مؤثر خواهند بود.
درختان صنوبر به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط نامساعد محیطی، می‌توانند در اراضی غیرقابل کشت یا با خاک‌های فقیر کاشته شوند. این ویژگی می‌تواند به استفاده بهینه از اراضی نامناسب کمک کند و منابع جدیدی برای تولید چوب و سایر محصولات مرتبط ایجاد نماید.
کشت درخت صنوبر می‌تواند بخشی از یک مدل کشاورزی پایدار باشد که در آن کشاورزان به جای استفاده از زمین‌های زراعی برای کشت محصولات مصرفی، درختانی با سرعت رشد بالا می‌کارند که نیاز به آبیاری کمتری دارند و علاوه بر آن، به تقویت خاک و حفاظت از محیط زیست کمک می‌کنند.
کشت درخت صنوبر در ایران می‌تواند آینده‌ای روشن برای صنعت چوب به ارمغان آورد. با توجه به ویژگی‌های خاص این درخت مانند سرعت رشد بالا، کاربردهای گسترده در صنایع مختلف، قابلیت رشد در اراضی غیرقابل کشت و اثرات مثبت زیست‌محیطی، این صنعت می‌تواند به تأمین نیازهای داخلی، کاهش فشار بر منابع طبیعی، ایجاد اشتغال و توسعه صادرات کمک کند. بنابراین، با توجه به پتانسیل‌های موجود، صنعت چوب با کشت درخت صنوبر می‌تواند یکی از ارکان مهم توسعه اقتصادی و صنعتی کشور باشد.
درخت صنوبر را می‌توان به دو روش خزانه‌داری و فروش چوب در بازار عرضه کرد. اگر قصد دارید که محصول خود را به صورت چوب به بازار عرضه کنید باید نهالها را در فاصله ۳×۱ بکارید. در این حالت نیازی به سرکشی دائمی نیست و می‌توانید به زراعت درخت صنوبر به عنوان شغل دوم یا سوم نگاه کنید.
اما اگر قصد دارید که نهالها را به صورت خزانه‌داری ارائه دهید، باید از آن‌ها روزانه مراقبت کرده و به عنوان شغل اصلی به آن نگاه کنید. (در طرح توجیهی کاشت درخت صنوبر به‌طور کامل در مورد فرآیند تولید و محصولات نهایی توضیحات ارائه شده است.)
فارغ از این‌که هدف شما از کاشت درخت صنوبر و محصول نهایی چیست؟ باید تجهیزات زیر را جهت اجرای طرح توجیهی کاشت درخت صنوبر و زراعت چوب صنوبر فراهم سازید:
در دنیا هر ساله نزدیک به ۱۳ میلیون هکتار از سطح جنگل‌ها کاسته و تبدیل به محیط‌های شهری- صنعتی می‌شود، که باعث از بین رفتن تنوع زیستی، تخریب خاک، انتشار وسیع گاز کربنیک و آلودگی هوا خواهد شد. از طرفی دیگر امروزه تقاضا برای محصولات چوبی و کاغذ به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه رو‌به افزایش است. به‌همین‌خاطر ورود به کاشت درخت صنوبر علاوه بر کاهش آلودگی‌های زیست محیطی به ویژه آلودگی ناشی از سرب نیاز کشور به چوب را به خوبی برطرف می‌سازد.
در حال حاضر ایران به حدود ۱۴ میلیون مترمکعب به چوب نیاز دارد که تنها ۵ تا ۶ میلیون مترمکعب آن از منابع داخلی تأمین می‌شود. که این مقدار، سالانه از ۸۰۰ هزار مترمکعب چوب جنگل‌ها، ۵/۲ میلیون مترمکعب از زراعت چوب و باغات کشور و ۵/۲ میلیون مترمکعب از واردات فراهم می‌شود.
به همین‌جهت برای فراهم و مهیا کردن نیاز مبرم چوب در کشور، باید با تولید محصولات مقاوم به‌ویژه صنوبر که در مناطق مختلف آب و هوایی کشور سازگار بوده و در کمترین زمان رشد می‌کند، برطرف شود.
پیدا کردن بازار هدف و مشتری در راه‌اندازی هر شغلی به ویژه در کاشت درخت صنوبر یکی از دغدغه‌های کارآفرین‌ها است. با این حال درخت صنوبر جز آن دسته مشاغلی است که از رشد کردن نهال و رسیدن آن به ۱۷۰ سانتی‌متر قابلیت فروش آن آغاز تا زمانی که تبدیل به درختی تنومند و آماده در صنعت چوب‌سازی شود، ادامه خواهد داشت.
معمولاً کارخانه‌های مختلف از جمله صنایع سلولوزی، کارخانه و کارگاه‌های نجاری از محصول شما حمایت می‌کنند. همچنین اگر قصد خزانه‌داری داشته باشید، افرادی که قصد ورود به این شغل دارند، صد درصد به سراغ‌تان می‌آیند.
توجه داشته باشید که در این شغل پرسود شما می‌توانید از خاک‌اره‌هایی که در هنگام برش صنوبر به دست می‌آید، نیز استفاده کرده و آن‌ها را به مشتریان خواهان به ویژه صنعت MDF بفروشید.
این نکته را فراموش نکنید که اگر شما به این کسب و کار به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت نگاه می‌کنید و برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اید، پس علاوه بر تأمین نیازهای بازار داخلی می‌توانید وارد عرصه صادرات شده و بازار کشورهای همسایه مانند عراق، پاکستان، افغانستان، ترکیه، آذربایجان و … را نیز پوشش دهید.
برای ورود به بازار صادرات حتماً باید مجوزهای لازم را داشته باشید. برای این‌کار باید به وزارت جهاد کشاورزی شهر محل سکونت مراجعه و با پر کردن فرم مجوز صادرات کالاهای کشاورزی و مشخص ساختن نوع محصول، کارت صادرات را دریافت کنید.
همان‌طور که در مطلب نیز اشاره کردیم، در طرح توجیهی کاشت درخت صنوبر شما صفر تا صد کلیه مراحل و فرآیند از زراعت تا صادرات این گیاه پرسود را به خوبی می‌آموزید. در این طرح به طورکامل به موارد زیر پرداخته شده است:
همان‌طور که بارها در مطلب اشاره شد، ورود به کاشت درخت صنوبر نه تنها باعث ایجاد یک شغل دائمی، مطمئن و پرسود می‌شود، بلکه از تأمین غذای دام تا فراهم کردن نیاز چوب کشور را دربرمی‌گیرد.
توجه داشته باشید شما با انتخاب محصول نهایی درخت صنوبر می‌توانید این شغل را به عنوان یک حرفه ثابت یا فعالیت در کنار حرفه‌ای اصلی خود داشته باشید. همچنین می‌توانید با دریافت تسهیلات و حمایت از طرف سازمان‌های مرتبط، ورود و سرمایه‌گذاری را به سهولت انجام دهید.
به خاطر داشته باشید که در طرح توجیهی کاشت درخت صنوبر شما می‌توانید علاوه بر درآمدزایی، از خروج ارز جلوگیری کرده و نیاز بازار چوب ایران را برطرف سازید.
خرید طرح توجیهی درخت صنوبر ۲ هکتار نگارش ۱۴۰۳ word+pdf
خرید طرح توجیهی درخت صنوبر ۱۰ هکتار نگارش ۱۴۰۳ word+pdf
تماس با کارشناس ارشد و دارای گرید الف کانون مشاوران اعتباری و بانکی ایران