فهرست
در طرح توجیهی سردخانه صنعتی ، انجام مطالعات دقیق و کامل ضرورت دارد. در این مطالعات باید اهداف راهاندازی کسب و کار، مزایای انجام این کار، هزینه‌های اولیه و هزینه‌هایی که در جریان کسب و کار مورد نیاز هستند و…. مشخص باشند. تعیین این موارد هم به جهت انتخاب استراتژی شروع کسب و کار و هم به جهت ارائه به ارگان‌های مختلف برای اخذ مجوز راهاندازی، دریافت حامی مالی و… مورد نیاز است. نتایج این مطالعات در قالب طرح توجیهی به ارگان‌های مختلف ارائه می‌شوند. حتی برای راهاندازی یک سردخانه صنعتی هم نیاز به طرح توجیهی مناسب است که جزئیات انجام این کار را مشخص کند. در ادامه توضیحات بیشتری در مورد طرح توجیهی سرد خانه صنعتی را ارائه خواهیم کرد.
طرح‌های توجیهی شرح کامل از فعالیت‌ها و هر اقدامی که برای راهاندازی یک کسب و کار صورت می‌گیرد، هستند. به علاوه برای دریافت مجوز راهاندازی از ارگان‌های مختلف نیز از این طرح‌ها استفاده می‌شود. برای مثال جهت احداث و راهاندازی یک سردخانه صنعتی نیاز به مجوزهای مختلفی است که برای دریافت آن‌ها باید طرح توجیهی را به سازمان‌های صادرکننده مجوز ارائه کرد تا بعد از بررسی طرح و آشنایی با هدف از راهاندازی آن، مجوزهای لازم را صادر کنند. از جمله مجوزهایی که برای راهاندازی و احداث یک سردخانه صنعتی مورد نیاز است، موارد زیر را می‌توان نام برد:
از دیگر کاربردهای طرح توجیهی می‌توان به دریافت تسهیلات بانکی اشاره کرد. وام و تسهیلات بانکی برای یک کسب و کار نوپا، کمک بزرگی است زیرا بخش زیادی از هزینه‌ها با کمک وام‌های بانکی تامین می‌شوند. به منظور دریافت این تسهیلات هم داشتن طرح توجیهی الزامی است. دقت کنید که وام یا تسهیلات ارائه شده توسط بانک‌ها، برمبنای طرح توجیهی هستند و پس از دریافت آن تنها باید برای موردی که در طرح توجیهی عنوان شده، استفاده گردند.
طرح توجیهی سرد خانه صنعتی به منظور دریافت تسهیلات بانکی باید با توجه به ظرفیت سردخانه آماده شود. هر چه دقت شما در تنظیم این طرح بالاتر باشد، احتمال دریافت وام و تسهیلات مناسب‌تر نیز افزایش پیدا خواهد کرد. طرح توجیهی برای دریافت تسهیلات بانکی باید شامل تمام هزینه‌های اجرا، نگهداری و…. باشد و مواردی مانند درآمد احتمالی و سود حاصله پیش‌بینی شده نیز در آن مشخص باشد.
به منظور دریافت تسهیلات مناسب‌تر علاوه بر اطلاعات کلی در مورد کسب و کار، ارائه اطلاعات صحیح و دقیق در مورد زمین محل احداث سردخانه نیز اهمیت دارد. در طرح توجیهی مربوط به سردخانه صنعتی باید اطلاعاتی مانند ویژگی‌های زمین، امتیازات آن از جمله آب، برق و گاز و… نیز مشخص باشد. در صورتی که قصد خرید زمین دارید باید برآورد قیمت دقیق آن را در طرح بیاورید.
وام و تسهیلات ارائه شده توسط بانک براساس طرح توجیهی ممکن است برای خرید زمین جهت ساخت سردخانه، محوطه سازی و اقداماتی که در آن انجام می‌شود، ساخت سوله، خریداری و نصب تجهیزات و… باشد. در مواردی ممکن است مبلغی کلی برای تمام هزینه‌ها پرداخت شده یا بسته به طرح توجیهی صرفا برای موارد ضروری‌تر مبلغی به عنوان وام و تسهیلات به متقاضی تعلق بگیرد.
عوامل زیادی در تعیین سرمایه اولیه مورد نیاز برای احداث سردخانه صنعتی تاثیرگذار هستند و امکان مشخص کردن مبلغی دقیق به عنوان سرمایه اولیه وجود ندارد. در بهترین حالت تنها بخشی از هزینه‌ها که مربوط به خرید زمین است را می‌توان پیش از شروع اقدام به ساخت تعیین کرد و سایر هزینه‌ها بر اساس طرح توجیهی سرد خانه صنعتی، هزینه‌های در جریان هستند که میزان آن‌ها بسته به مرحله کار متفاوت است.
به عبارت دیگر می‌توان گفت که هزینه تمام شده برای احداث یک سردخانه صنعتی به شرایط پروژه و تمام اتفاقاتی که در طول اجرایی شدن پروژه رخ داده بستگی دارد. با این حال برای احداث یک سردخانه صنعتی ۱۰۰۰ تنی چیزی حدود ۱-۱۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز است که این سرمایه بدون در نظر گرفتن هزینه خرید زمین محاسبه شده است.
به همین دلیل توصیه می‌شود که طرح توجیهی، شامل اطلاعات کامل و با جزئیات باشد تا برآورد هزینه‌ها دقیق‌تر انجام شود. برای تنظیم طرحی کامل بهتر است سرمایه‌ها را به دو بخش تقسیم کرد.
سرمایه ثابت: این سرمایه میزان مشخصی دارد و بعد از هزینه کردن به‌طور کامل تمام می‌شود. برای مثال خرید زمین یک سرمایه ثابت است. زیرا بعد از خریداری دیگر هزینه‌ای بابت در اختیار داشتن زمین پرداخت نمی‌شود.
سرمایه در جریان: سرمایه در جریان، مقدار سرمایه مورد نیاز برای هزینه‌های پیش آمده در طول پروژه است. دستمزد نیروهای کار، خرید تجهیزات، نصب و راهاندازی آن‌ها و… سرمایه‌های در جریان را تشکیل می‌دهند.
از دیگر مواردی که در طرح توجیهی باید مشخص باشد، میزان درآمد احتمالی براساس استراتژی فعالیت سردخانه صنعتی است. البته درآمد هم از جمله مسائلی است که امکان تشخیص و ارائه میزان دقیق در مورد آن وجود ندارد. زیرا بسته به موقعیت و شرایط تغییر می‌کند.
با این حال از طریق اقداماتی مانند بررسی بازار، بررسی میزان درآمد رقبا با شرایط مشابه و… می‌توان تا حدودی درآمد حاصل از احداث و کار سردخانه صنعتی را تشخیص داد. برای مثال، طبق طرح توجیهی سرد خانه صنعتی ۱۰۰۰ تنی در سال اول و دوم، درآمد چنین سردخانه‌ای چیزی حدود ۴۸۰-۸۰۰ میلیون تومان است که نزدیک به نیمی از این مبلغ صرف هزینه‌های جاری مانند حقوق نیروهای کار، تعمیر و رسیدگی به دستگاه‌ها و… می‌شود.
مابقی مبلغ سود حاصل از فعالیت سردخانه است که می‌توان آن را پس‌انداز کرد یا به سرمایه در جریان تبدیل کرد و با استفاده از آن ظرفیت سردخانه را افزایش داد، دستگاه‌های جدید تهیه کرد. البته توصیه می‌شود که تا زمان تخمین زده شده در طرح توجیهی که اغلب ۳ یا ۵ ساله است، اقدامی برای ارتقا سردخانه انجام نداد و بعد از آن هر اقدامی را با طراحی و تنظیم یک طرح توجیهی جدید انجام داد تا از ضرر و زیان‌های احتمالی جلوگیری شود.
یکی از بخش‌های مهم در طرح توجیهی مربوط به سردخانه صنعتی، تجهیزات مورد استفاده و لازم برای احداث سردخانه است. سردخانه‌ای که با تجهیزات استاندارد ساخته نشده باشد، خیلی زود دچار مشکل شده و هزینه‌های زیادی صرف تعمیر و رسیدگی به آن می‌شود و حتی احتمال ورشکستگی آن هم وجود دارد.
در مقابل، سردخانه‌ای که با تجهیزات مناسب احداث شود، احتمال سودآوری بالایی خواهد داشت و از همان سال اول می‌توان درآمد مناسبی را از آن انتظار داشت. در صورتی که انتخاب و توضیح تجهیزات در طرح توجیهی به درستی انجام شده باشد، می‌توان بخش زیادی از هزینه تامین تجهیزات را به صورت وام بانکی دریافت کرد. مهم‌ترین تجهیزاتی که یک سردخانه صنعتی به آن‌ها نیاز دارد، به شرح زیر هستند:
مهم‌ترین قطعه و قلب یک سردخانه صنعتی کمپرسور است که نسبت به دیگر تجهیزات قیمت بالاتری داشته و در انتخاب نوع و برند آن و وارد کردن در طرح توجیهی سرد خانه صنعتی باید دقت بالایی به عمل آید. با توجه به اینکه کمپرسورها دستگاه‌های وارداتی هستند و در حال حاضر نمونه ایرانی هم وجود ندارد، باید هزینه واردات این دستگاه نیز در طرح توجیهی قید شود. انتخاب کمپرسور به ابعاد و ظرفیت سردخانه بستگی دارد و در صورتی که کمپرسور کوچک‌تر یا بزرگ‌تر از ابعاد و ظرفیت باشد، دچار مشکل خواهد شد.
از دیگر تجهیزات مهم و گرانقیمت برای راهاندازی سردخانه صنعتی می‌توان به کندانسور و اپراتور اشاره کرد. این دستگاه‌ها، مبدل‌های حرارتی هستند که به سرد شدن اتاقک و فضای داخلی سردخانه کمک می‌کنند. انتخاب این تجهیزات هم نیاز به دقت بالایی دارد و در صورتی که برند خاصی را برای آن‌ها مد نظر دارید باید در طرح توجیهی قید شود.
از دیگر تجهیزاتی که جزئیات زیادی داشته و در سردخانه صنعتی اهمیت دارد، شیرآلات هستند. در سردخانه صنعتی معمولا از سه نوع شیر انبساط، برقی همراه بویین و شیر دستی استفاده می‌شود که جزئیات تعداد و نوع آن‌ها باید در طرح توجیهی مشخص باشد.
همان‌طور که گفته شد، مشخص بودن جزئیات مالی در طرح‌های توجیهی حائز اهمیت است. از دیگر جزئیات مالی که در طرح توجیهی مربوط به سردخانه صنعتی باید مشخص باشد، می‌توان به نرخ بازگشت سرمایه اشاره کرد. نرخ بازگشت در واقع برگشت مقدار سرمایه اولیه از طریق درآمد و سود حاصل از فعالیت سردخانه صنعتی است. هرچه نرخ بازگشت سریع‌تر باشد، به معنی سودآوری بیشتر سردخانه صنعتی خواهد بود.
در سردخانه هزار تنی یاد شده، در صورتی که بررسی بازار به شکل دقیق انجام شده باشد، نرخ بازگشت سرمایه چیزی حدود ۴ سال خواهد بود. زیرا سرمایه اولیه، براساس طرح توجیهی سرد خانه صنعتی حدود ۱ میلیارد است که با محاسبات انجام شده بعد از ۴ سال بازمی‌گردد. البته مواردی مانند تولید بیشتر از ظرفیت، تقاضای بیشتر از انتظار برای محصولات و… می‌توانند میزان درآمد احتمالی و سود را افزایش داده و در نتیجه نرخ بازگشت سرمایه را سرعت ببخشند.
با توجه به اینکه مقدار سرمایه اولیه برای راهاندازی یک سردخانه صنعتی مبلغ کمی نیست، در صورتی که طرح ارائه شده برای احداث سردخانه توجیه‌پذیر نباشد، احتمال موافقت ارگان‌های مربوطه برای ارائه مجوز و تسهیلات بسیار پایین خواهد بود. در واقع توجیه‌پذیری طرح از نظر اقتصادی تعیین‌کننده این موضوع است که سود نهایی حاصل از راهاندازی و فعالیت سردخانه نسبت به هزینه‌های انجام شده بیشتر خواهد بود و ضرر و زیانی اتفاق نخواهد افتاد.
در بررسی توجیه‌پذیری باید به عواملی مانند کشش بازار برای محصول تولیدی، تقاضا برای آن در دوره‌های مختلف، میزان موفقیت رقبا در عرضه محصول و جذب مشتری و متقاضی و…. اشاره کرد. در این میان مواردی مانند استفاده از تجهیزات مناسب و استاندارد، مشتری‌مداری، مطالعه و بررسی دقیق بازار و… شانس موفقیت کسب و کار را بیشتر می‌کنند.
سردخانه‌های صنعتی برای ذخیره‌سازی و نگهداری انواع مختلف مواد و اقلام غذایی از جمله میوه‌ها، سبزیجات، گوشت و محصولات پروتیئنی، محصولات لبنی و… در دماهای مختلف و متناسب با هر کدام از مواد گفته شده، راهاندازی می‌شوند. منجمدسازی موادغذایی در سردخانه‌ها و با استفاده از دستگاه‌های استاندارد، عرضه آن‌ها در بازار را راحت‌تر کرده و احتمال فساد و خرابی را کاهش می‌دهد. این سردخانه‌ها همچنین به فرآوری مواد دارویی و لجستیک هم کمک می‌کنند.
از مهم‌ترین مواردی که در طرح توجیهی سرد خانه صنعتی باید به آن توجه کرد، بررسی بازار هدف سردخانه است. هر محصولی که در سردخانه صنعتی منجمد شده و به بازار می‌رسد، بازار هدف مشخصی دارد و در صورتی که شناسایی آن به درستی انجام نشده باشد، احتمال فروش موفق آن پایین خواهد آمد.
از طرفی بازار هدف است که درآمد و سود سردخانه از طریق آن حاصل می‌شود، بنابراین به منظور سرعت بخشیدن به نرخ بازگشت و دریافت سرمایه اولیه از طریق سود حاصل از فروش و فعالیت سردخانه نیز بررسی بازار هدف اهمیت زیادی دارد. در صورتی که شناسایی بازار هدف به درستی انجام شود، تمام پیش‌بینی‌ها در مورد درآمد و سود نیز با مشکل و خطا مواجه خواهند شد.
راهاندازی یک سردخانه صنعتی نیاز به برنامه‌ریزی و طرح نقشه‌ای دقیق دارد. این نقشه می‌تواند همان طرح توجیهی باشد که علاوه بر جزئیات راهاندازی و تجهیزات، موارد دیگری مانند شرایط فعلی در مورد سردخانه مانند وضعیت بازار و میزان عرضه و تقاضا برای محصولات تولیدی آن و آینده سرمایه نظیر سود و درآمد نیز در آن مشخص می‌شود. با یک طرح توجیهی دقیق می‌توان تسهیلات خوبی از بانک دریافت کرد و سرمایه اولیه برای راهاندازی سرمایه را با کمک وام‌های بانکی تامین کرد.
