فهرست
قبل از آغاز فرایند کشت زعفران نیاز به بررسی فاکتورهای مهمی است. بر همین اساس از طرح توجیهی کشت زعفران استفاده می شود تا بر طبق آن میزان هزینه های لازم برای کاشت، داشت و برداشت زعفران برآورد شود. در واقع تخمین داشتن از میزان سرمایه اولیه و هزینه های لازم می تواند راهگشای خوبی برای کشاورزان و سرمایه‌گذاران باشد تا با کمک آن به بیشترین درآمد کاشت زعفران دست پیدا کنند. در این طرح اطلاعاتی در زمینه میزان سرمایه گذاری، سودآوری، تسهیلات اعطایی و نرخ های بازده سرمایه گذاری آن ارائه می شود. در واقع بررسی اولیه جزئیات کار قبل از شروع کشت می تواند شاه کلیدی برای برداشت بهینه باشد. هر چه طرح توجیهی شما کیفیت بالا و مطلوبی داشته باشد، میزان درآمد عایدی از محصول هم چشمگیر خواهد بود.
برای دانلود طرح توجیهی زعفران نگارش ۱۴۰۱ کلیک کنید
در یک حساب سرانگشتی می توان میزان درآمد کاشت زعفران را اینطور تخمین زد که اگر میزان هزینه های محتمل شده در فرایند کشت زعفران را از مجموع فروش زعفران ها کم کنید به میزان سود خالص می رسید. البته در سال های اولیه کشت زعفران نبایستی انتظار درآمد نجومی داشته باشید و این امر مستلزم صرف زمان خواهد بود. در واقع دیدگاه اصولی در کشت زعفران داشتن چشم انداز بلندمدت و سرمایه گذاری معقولانه در آن است تا بتوانید در سال های پیش رو سرمایه اولیه را جبران کنید و سود خالص قابل قبولی هم بدست آورید.
آگاهی از میزان سرمایه اولیه لازم برای کاشت زعفران از ضروریات است. باید در نظر داشته باشید که میزان سرمایه اولیه به میزان هزینه لازم برای خرید اقلام مورد نیاز از جمله پیاز زعفران و کود بستگی دارد. در مورد اجاره یا خرید زمین و بستر مناسب برای کشت زعفران هم دقت کنید که با توجه به منطقه مورد نظر قیمت ها متفاوت خواهند بود. ممکن است بتوانید در برخی منا
طق با صرف هزینه ای حدود ۲۰ میلیون تومان برای هر هکتار زمین مناسبی بخرید اما احتمال دارد که قیمت همین زمین در حاشیه شهرهای بزرگتر یا در مناطق حاصلخیز تا ۱۰ برابر هم می رسد. همچنین هزینه نیروی کار و تراکتور برای کاشت پیاز و فرایند کوددهی و آماده سازی هم چیزی در حدود ۵ میلیون و حتی بیشتر خواهد بود.
همانطور که در بخش قبلی توضیح داده شد، خرید یا اجاره زمین از مهم ترین و پر هزینه ترین بخش های کاشت زعفران است. تهیه پیاز هم با توجه به هکتار زمین و به ازی هر هکتار ۶ تا ۱۰ تن مورد استفاده قرار میگیرد. برای آماده‌سازی و تسطیح زمین هم چیزی در حدود ۴۰ تا ۸۰ تن کود حیوانی و ۲۰۰ کیلوگرم فسفات آمونیوم جهت پخش بر روی زمین مورد نیاز است. ت
هیه ۳۰ تا ۵۰ تن کود پوسیده و ۲۰۰ کیلوگرم کود شیمیایی نظیر فسفر و پتاس به ازای هر هکتار از ضروریات است. هزینه های سم‌زدایی پیاز زعفران قبل از کشت، هزینه های مربوط به تامین آب زمین و هزینه استخدام کارگران هم در لیست برآورد هزینه های کاشت زعفران قرار دارند.
کاشت زعفران توانسته در چرخه اقتصادی کشور نقش پررنگی ایفا کند و باعث سودآوری برای کشاورزان و سرمایه گذاران شود. ویژگی های متمایز این محصول از جمله عطر و طعم دلپذیر آن منجر به رشد و توسعه اقتصادی شده و در سالهای اخیر صادرات زعفران به کشورهای همسایه افزایش یافته و در بازار جهانی هم زعفران ایران حرف اول را می زند! نکته حائز اهمیت، ایجاد فرصت‌های فراوان شغلی در زمان کاشت، داشت و برداشت است. در یک کلام می توان گفت که زعفران از جمله محصولاتی است که کاشت آن در میان کشاورزان مورد حمایت فراوان قرار گرفته است و روز به روز هم ترویج بیشتری از این محصول دیده می شود.
شرایط آب و هوایی مناسب می تواند در برداشت بهینه محصول نقش مهمی ایفا کند. از آنجایی که زعفران گیاهی نیمه گرمسیری است، انتظار می رود که در نقاطی با زمستان ملایم و تابستان گرم و خشک رشد خوبی داشته باشد. البته این نکته را هم نباید نادیده گرفت که زعفران در مقابل سرما مقاومت بالایی دارد اما چون دوران رشد آن در فصل های پاییز و زمستان و اوایل بهار است، مشخصا در این ایام به هوای مناسب و معتدل تری نیاز خواهد داشت. در واقع حداکثر دمای هوا برای این گیاه بین ۳۵ تا ۴۰درجه سانتی‌گراد است و در ارتفاع بین ۱۳۰۰ تا ۲۳۰۰ متر از سطح دریا عملکرد خوبی نشان می دهد.
بی شک کاشت گیاه گران قیمتی همچون زعفران با اهداف توسعه بخش و رویکرد ویژه ای همراه است. از جمله این اهداف نهفته می توان به تغییر الگوی کشت اشاره کرد که در مناطق کم آب می تواند نقش موثری داشته باشد. از طرفی مسئله اشتغال و درآمدزایی جزو موضوعات انکار ناپذیر در کاشت زعفران است. همچنین تولید یک محصول با ارزش به اسم طلای سرخ علاوه بر مصارف و استفاده های گوناگون می تواند باعث ارز آوری و رونق اقتصادی شود. از برجسته ترین فواید کشت می توان به استفاده از اراضی کوچک اشاره کرد که به علت عدم کاربرد ماشین آلات در آن ها امکان کشت سایر محصولات نیست و این اراضی بسترگاه مناسبی برای کشت زعفران محسوب می شود.
زعفران گیاهی اعجاب انگیز با خواص بی شمار در مصارف غذایی، دارویی، تهیه مواد آرایشی، عطرسازی و رنگ های نساجی است. در واقع کلاله سه شاخه ای زعفران نقش اصلی و مهمترین قسمت تجاری آن است که دارای کربوهیدرات، پروتئین، چربی، املاح و ویتامین ها است. این گیاه خوش عطر و بو به دلیل داشتن اسانس و رنگدانه در غذاهای ایرانی به عنوان چاشنی مخصوص استفاده می شود. همچنین طبق تحقیقات انجام شده، زعفران به عنوان کاهنده کلسترول و تری گلیسیرید خون و داروی ضد سرطان شناخته می شود. گیاهی بی نظیر که در درمان افسردگی، دردهای عصبی و کم خوابی نقش موثری دارد. در صنایع غذایی مثل: سوسیس سازی، شیرینی سازی، در داروسازی مانند داروهای ضد افسردگی، در نساجی مانند رنگ کردن پارچه های ابریشمی و در صنایع لبنی و… از این گیاه پرخاصیت استفاده می شود.
با وجود این که کشور ایران بیشترین زعفران جهان (بیشتر از ۹۰ درصد) را تولید می کند اما در سال های اخیر سر و کله رقبای جدیدی همچون چین پیدا شده که می تواند در راه دستیابی به بازار زعفران گام های بلندی بردارد. تفکر اقتصادی چینی ها در بیشتر زمینه ها کارساز واقع شده و حالا با کشت گلخانه ای زعفران قصد دارند که این محصول را وارد بازارهای جهانی کنند. اگرچه به نظر میرسد که این برنامه برای کشور ما تهدید جدی محسوب نمی شود اما اگر چین در بلند مدت بتواند با اصول صحیح به پیشرفت قابل ملاحظه ای در کشت زعفران برسد و به بازارهای جهانی دست یابد، بایستی هوشیارانه از رقبا جلو افتاد. در حال حاضر در شهرهای “شین جیان” و “چونگ مینگ” چین کشت زعفران انجام می شود.
هیدروپونیک یکی از روش های متداول کشت زعفران است که در واقع به نام آب کشت در کشاورزی شناخته می شود. این روش هم مشابه سایر روش های بسترسازی به هزینه هایی از قبیل آماده سازی نیاز دارد. اما مزیت هیدروپونیک افزایش سود خالص در این روش است. چون در روش هیدروپونیک چیزی در حدود ۳۰ درصد میزان کشت و تولید افزایش می یابد و سود خالص به خاطر اینکه هزینه کنترل دمایی محیط از نظر سرمایش و گرمایش ثابت است افزایش پیدا می کند. از نکات حائز اهمیت دیگر در این روش، نحوه نگه داری ریشه گیاه است که باید در هوایی با رطوبت بسیار بالا باشد تا مواد مورد نیاز ریشه گیاه و همچنین اکسیژن از طریق آبی که در اطراف ریشه وجود دارد تامین شود.
از آنجایی که رویش گیاه زعفران شرایط خاصی دارد، روش های متنوعی برای رشد آن مورد توجه قرار گرفته است، از جمله آنها روش گلخانه هیدروپونیک برای کشت زعفران است که مزایای چشمگیری دارد. در کشت زعفران به روش هیدروپونیک زمانی که نور طبیعی کافی نباشد از نور مصنوعی استفاده می شود. همچنین استفاده بهینه از فضا و سطح زیرکشت باعث تراکم کشت و در نتیجه افزایش تولید محصول می شود. پس با توجه به گران قیمت بودن این ادویه و افزایش تولید به روش هیدروپونیک انتظار می رود فروش بالا و درآمد بیشتری داشته باشد.
برخلاف روش هیدروپونیک که به آب کشت معروف است، به روش ایروپونیک، هوا کشت گفته می شود. در واقع در این روش گیاهان در محیطی سرپوشیده در حالی رشد و نمو می کنند که ساختار ریشه شان در هوا معلق می باشد و به وسیله اسپری شدن مداوم آب حاوی مواد محلول معدنی و کودهای شیمیایی تغذیه شوند. نکته جالب هم اینجاست که در این روش از خاک در کشت استفاده نمی شود چون زمانی که ریشه گیاهان به طور دائمی و یا متناوب در معرض مه غنی از مواد مغذی قرار دارد همچنان می توانند به رشد خود ادامه دهند. از مزیت های مهم روش ایروپونیک گلخانه نیاز به محیط کوچکتر با میزان آب مصرفی کمتر است. همچنین سیستم های ایروپونیک به طور اتوماتیک و بدون نیاز به نظارت مستمر، می توانند رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین کنند.
کاشت گلخانه ای زعفران مزایای متنوعی دارد که از جمله آن ها می توان افزایش وزن و طول کلاله زعفران (قسمت قرمز رنگ گل) اشاره کرد که باعث افزایش وزن محصول نهایی می شود. در کاشت گلخانه امکان تنظیم نور و رطوبت مورد نظر وجود دارد. همچنین به علت دور بودن از هرگونه تماس با خاک و کود های حیوانی از نظر بهداشتی هم این روش گزینه مناسبی است. در کاشت گلخانه ای عملیات سمپاشی، عملیات وجین و مبارزه با علفهای هرز و عملیات برداشت بسیار ساده و قابل کنترل است و از این جهت می توان انتظار داشت که کیفیت و کمیت محصول در کاشت گلخانه ای افزایش پیدا کند.در ادامه این مطلب با طرح توجیهی زعفران همراه باشید.
ایده جالب کاشت زعفران در گلدان شاید عجیب به نظر برسد اما این کار با کمترین سرمایه اولیه شدنی است. اما قبل از کاشت زعفران در خانه بهتر است که به نکات کلیدی در خرید پیاز زعفران مناسب دقت کنید و پیاز هایی که کمترین میزان خاک را دارا هستند را از مکان های معتبر بخرید که از نظر اقتصادی هم به صرفه باشد.
برای کاشت زعفران در خانه با استفاده از گلدان نیاز به کود زیادی ندارید و در فضای کوچکی می توانید به آبیاری پیازهای زعفران بپردازید تا در نهایت محصول خوبی برداشت کنید.
از مهم ترین ملاک های خرید پیاز زعفران مناسب می توان به سلامت بذر زعفران، متوسط وزنه وزنی بنه ها، خلوص پیاز و درشت و جوان بودن آن اشاره کرد. پیاز زعفرانی که در زمین های ۴ الی ۶ سال کاشت شده باشد برای انتخاب مناسب تر است.
سالم و عاری از هر گونه قارچ و کنه و بدون زخم بودن پیاز زعفران هم جزو ملاک های برتر در زمان خرید است. همچنین خرید پیازهایی با کمترین خاک از نظر اقتصادی مناسب تر است. بعد از خرید محصول هم بهتر است که حمل و بارگیری پیاز را در داخل کیسه و یا سبد انجام دهید.
در مورد نحوه کاشت زعفران در گدان لازم است که در ابتدا یک گلدان مناسب و نسبتا بزرگی جهت کشت انتخاب کنید. برای ایجاد تعدادی حفره در ته آن از وجود زه کش در آن اطمینان حاصل کنید. پیازها را به فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر در گلدان بگذارید و حداقل ۱۰ سانتی متر روی آن خاک باغچه به همراه مقداری کود پوسیده دامی یا ورمی بریزید.
در مورد بازه زمانی کاشت زعفران توجه داشته باشید که بهترین زمان برای کاشت پیاز زعفران اواخر خرداد ماه است، البته تا اواخر مهرماه هم فرصت دارید که آن را بکارید. اما پیشنهاد ایده آل این است که در مهرماه پیازها را آبیاری کنید تا آب از کف گلدان خارج شود. بعد از این مراحل هم می توانید گلدان را در محلی آفتابگیر قرار دهید تا نور لازم برای رشد تامین شود.
انتظار می رود که بعد از گذشت یک ماه آبیاری اولیه شاهد رویش گل ها باشید. در واقع ابتدا جوانه ها شروع به رشد خواهد کرد و سپس مراحل رشد و نمو ادامه پیدا می کند. در این مرحله می توانید گلدان را به قسمت دیگری از خانه که دارای نور کافی و مناسب باشد، منتقل کنید تا بتواند با تامین نور مورد نیاز به رشد بهتری ادامه دهد. نکته اصلی در میزان نور و گرما است، به این معنا که هر قدر گیاه در معرض نور و گرمای بیشتری قرار بگیرد؛ به همان میزان هم می توان انتظار داشت که سرعت رشد جوانه ها افزایش پیدا کند و گیاهانی که کاشته اید کند.
در یک نگاه کلی می توان گفت که گیاه زعفران دارای قسمت های مختلفی شامل: گلبرگ، ُکلاله، خامه، برگ و پیاز است. گلبرگ گیاه زعفران به رنگ بنفش و در قسمت بالای گیاه زعفران قرار دارد. کلاله مهمترین بخش زعفران به شمار می رود که این بخش از گیاه معطر و تا حدودی تلخ است و شامل چهار قسمت سرگل، نگین، پوشال و دسته است. این خامه در قسمت میانی گیاه و به زرد رنگ است. برگ زعفران اولین قسمتی است که بعد از کاشت در مرحله رشد از خاک بیرون می زند. در مورد پیاز زعفران هم باید گفت که معمولاً به شکل های بیضوی و دایره ای و دارای الیاف قهوه ای رنگ است.
سوال مهمی که در خرید زعفران باید به آن توجه کرد، تشخیص اصل یا تقلبی بودن محصول است. اما چگونه می توانیم زعفران اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟ بهتر است در هنگام خرید به مراکز معتبر مراجعه کنید و به شکل ظاهری زعفران دقت کنید ، چون ظاهر آن یکی از روش‌های شناسایی خالص بودن زعفران است. زعفران اصل ظاهری شبیه به میخک دارد که پایین آن به صورت میله‌ای و انتهای آن دندانه‌دار، پهن و قیچی شکل است. همچنین رنگ زعفران باید قرمز تند باشد نه روشن و شکل کلاله‌های آن هم نباید براق باشد.
تماس با کارشناس ارشد و دارای گرید الف کانون مشاوران اعتباری و بانکی ایران